Το εθνικιστικό της «όραμα» αποκάλυψε η υποψήφια για τις προεδρικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία Gordana Siljanovska σε προεκλογικό debate που πραγματοποιήθηκε μεταξύ της υποψήφιας του VMRO-DPMNE και του εκ νέου υποψήφιου Προέδρου Stevo Pendarovski που στηρίζεται από τη Σοσιαλδημοκρατική Ένωση SDSM.
Όπως επεσήμανε η πανεπιστημιακός τα πρώτα βήματα της θα είναι περιφερειακά, με τις γειτονικές χώρες της Βόρειας Μακεδονίας όπου θα μιλήσει «για την περιφερειακή πολιτική και για την αναμενόμενη υποστήριξη από αυτούς».
«Θέλω να εξηγήσω ότι ακόμη και όταν υπάρχει διαπραγματευτικό πλαίσιο [με την ΕΕ], η απειλή του βέτο δεν είναι λογική. Και ότι είναι δυνατόν, ακόμη και όταν το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι τέτοιο, να εφαρμοστεί μέσω μιας άλλης ερμηνείας. Για παράδειγμα, αν λεγόταν ότι το βέτο δεν θα εφαρμοζόταν σε θέματα ταυτότητας, σε ιστορικά θέματα, σε πρωτόκολλα και άλλα παρόμοια, αλλά στα κριτήρια της Κοπεγχάγης, θα συμφωνούσα απόλυτα. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα, όταν αλλάξει η [βορειομακεδονική] κυβέρνηση, να ακούσει τη γνώμη μας. Διότι αυτός είναι ο διάλογος που χρειάζεται για σχέσεις καλής γειτονίας», δήλωσε η Gordana Siljanovska.
Σχολιάζοντας τη δήλωση της ότι δεν θα χρησιμοποιήσει το Συνταγματικό όνομα της χώρας, σύμφωνα με τη συμφωνία των Πρεσπών με την Ελλάδα, δήλωσε ότι «όταν είπα ότι δεν θα χρησιμοποιήσω το «Βόρεια», δεν εννοούσα ότι θα αφαιρέσω τις πινακίδες μπροστά από τα θεσμικά όργανα, κατά τη διάρκεια διεθνών διασκέψεων ή διμερών συναντήσεων. Μιλούσα για τον εαυτό μου. Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι επίσης ένα προσωπικό δικαίωμα και κανείς δεν μπορεί να σε διατάξει να χρησιμοποιείς κάτι που δεν αποδέχεται το μυαλό και η καρδιά σου. Εγώ θα το σεβαστώ, αλλά δεν θα χρησιμοποιήσω τον Βορρά, θα χρησιμοποιήσω τη Μακεδονία».
Συνεχίζοντας η υποψήφια του VMRO-DPMNE για την Προεδρία, τόνισε ότι «όταν λοιπόν μιλάω, θα λέω Μακεδονία, Μακεδονία, Μακεδονία, Μακεδονία, ας μείνει (ως λεζάντα) μπροστά μου το «Βόρεια Μακεδονία». Μιλάω για λογαριασμό του εαυτού μου. Κανείς δεν μπορεί να μου πει τι θα χρησιμοποιήσω, αυτό λέει ο Σωκράτης. Δεν μπορεί κανείς να στείλει ένα σημείωμα από την Ελλάδα για να μιλήσει, για το δικαίωμα της γνώμης και της ελεύθερης έκφρασης. Αντίθετα, ας κάνει κάτι η Ελλάδα για να εφαρμόσει τη Συνθήκη των Πρεσπών».
Ο Pendarovski παρενέβη και της απάντησε ότι δεν είναι δυνατόν να μην χρησιμοποιείται το συνταγματικό όνομα όταν μιλάει «στον ΟΗΕ, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και άλλους διεθνείς οργανισμούς».
«Όταν είσαι πρόεδρος, δικαιούσαι να έχεις ιδιωτική ζωή μόνο μέσα στην οικογένειά σου. Μόνο στο σπίτι σου μπορείς να λες «Μακεδονία για πάντα». Είναι αδύνατο όταν βρίσκεσαι στο βήμα του ΟΗΕ, όταν είσαι στο ΝΑΤΟ, όταν πηγαίνεις στην ΕΕ, όταν είσαι στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Δεν μπορείς να το κάνεις. Η Ελλάδα θα στείλει πρώτα ένα σημείωμα διαμαρτυρίας, όλοι οι άλλοι θα στείλουν ένα σημείωμα διαμαρτυρίας. Αυτό σημαίνει αποκλεισμό και αποπομπή από το ΝΑΤΟ, ως έναν οργανισμό στον οποίο μόλις μπήκαμε και ο οποίος είναι πολύ σημαντικός για εμάς, κάτι που έγραψε και η αντίπαλός μου στο πρόγραμμά της», τόνισε ο Pendarovski.
Ερωτηθείσα ποιο θα είναι το μήνυμά της στην πρώτη της συνάντηση με τον Βούλγαρο πρόεδρο Rumen Radev, η Siljanovska είπε ότι θα του υπενθυμίσει ότι καμία συνθήκη δεν είναι αιώνια και δεν μπορεί να αλλάξει, ότι η Συνθήκη Φιλίας και Καλής Γειτονίας με τη Βουλγαρία περιλαμβάνεται στο διαπραγματευτικό πλαίσιο και ότι «δεν υπάρχει ούτε μια λέξη σε αυτήν για συνταγματικές αλλαγές».
«Σπάνια υπάρχει άλλη χώρα της οποίας το σύνταγμα προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτήτων τόσο πολύ όσο εδώ. Οι Βούλγαροι προστατεύονται ακόμη και τώρα επειδή ανήκουν στην κατηγορία των «άλλων». Το θέμα είναι να προστατεύονται τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Οι Βούλγαροι εδώ [στη Βόρεια Μακεδονία] προστατεύονται. Στη Βουλγαρία δεν έχουν καμία προστασία, επειδή δεν υπάρχει ούτε ένα άρθρο εκεί [στο σύνταγμα] και η Βουλγαρία είναι συμβαλλόμενο μέρος τόσο της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Μειονοτήτων όσο και της Σύμβασης για τις Περιφερειακές ή Μειονοτικές Γλώσσες, αλλά δεν την έχει επικυρώσει. Έτσι, υπάρχει μια αντίφαση με τη Συνθήκη Φιλίας, η οποία αποτελεί μέρος του διαπραγματευτικού πλαισίου, και στη συνέχεια με αυτές τις επιτροπές, οι οποίες μπορούν να τη συμπληρώσουν και να ανοίξουν νέες δυνατότητες βέτο», δήλωσε η Siljanovska.
«Αυτή είναι η ρητορική ενός ατόμου που δεν καταλαβαίνει ότι είμαστε μια χώρα που θέλει να γίνει μέλος της ΕΕ και δεχόμαστε όρους από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των γειτόνων μας που είναι ήδη μέλη της ΕΕ. Αυτή είναι μια ρητορική σαν να είμαστε ήδη στην ΕΕ και θέτουμε όρους σε άλλους που δεν έχουν γίνει ακόμη μέλη. Η Συνθήκη των Πρεσπών και η Συνθήκη Πλαίσιο της Οχρίδας βρίσκονται επίσης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Το ανώτατο πολιτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Συμβούλιο της ΕΕ, λέει ότι η αλλαγή του Συντάγματος είναι η πολιτική προϋπόθεση για το άνοιγμα των διαπραγματευτικών κεφαλαίων και το διαπραγματευτικό πλαίσιο είναι αυτό που θα γίνει στη συνέχεια [στις διαπραγματεύσεις]. Επομένως, το επιχείρημα δεν μπορεί να σταθεί – «δεν είμαστε εναντίον του ευρωπαϊκού διαπραγματευτικού πλαισίου, αλλά είμαστε εναντίον της αλλαγής του Συντάγματος», επισήμανε από την πλευρά του ο Πενταρόφσκι.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η συμπερίληψη των Βουλγάρων στο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας «δεν καταστρέφει τη Μακεδονία, όπως δεν καταστρέφει και τους Μακεδόνες και έτσι διατηρείται ολόκληρος ο μακεδονικός κώδικας».
«Από τα πολλά βουλγαρικά αιτήματα που επιτέθηκαν ευθέως στη μακεδονική ταυτότητα πριν από τρία χρόνια και εστάλησαν εγγράφως στους κορυφαίους εκπροσώπους στις Βρυξέλλες μέσω του πρέσβη τους, φτάσαμε μόνο σε αυτό το τελευταίο αίτημα – να συμπεριληφθούν οι Βούλγαροι (στο σύνταγμα), το οποίο αποτελεί ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός. Διότι όλα τα άλλα αιτήματα της Βουλγαρίας αφορούσαν την ταυτότητά μας ως Μακεδόνες που μιλούν τη μακεδονική γλώσσα και απορρίφθηκαν όχι μόνο από εμάς αλλά και από την Ευρώπη. Επομένως, αυτό είναι ένα αίτημα από την Ευρώπη», δήλωσε ο Pendarovski.
