Στην έκθεση του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών για τα ανθρώπινα δικαιώματα για το 2023, αναφέρεται ότι τα προβλήματα της διαφθοράς, της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και των περιορισμών στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης είναι τα κοινά προβλήματα στις περισσότερες χώρες των Βαλκανίων.
Σύμφωνα με την έκθεση, στην Αλβανία δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν σοβαρά προβλήματα με την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της δικαιοσύνης, τη διαφθορά στην κυβέρνηση, την επιβολή του νόμου και τα δημοτικά όργανα και την έλλειψη ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, παρότι η κυβέρνηση έλαβε αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στη Βοσνία Ερζεγοβίνη οι αρχές της σερβικής πλειοψηφίας της Σερβικής Δημοκρατίας της Β-Ε σύμφωνα με το State Department, ανέλαβαν συνεχείς δράσεις που υπονόμευσαν τους εθνικούς θεσμούς, αύξησαν τις διαεθνοτικές εντάσεις και περιόρισαν τις ελευθερίες του συνέρχεσθαι και της έκφρασης. Οι κλιμακούμενες λεκτικές και νομικές επιθέσεις του Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας Milorad Dodik υπονόμευσαν τη συνταγματική τάξη της ομοσπονδίας, ενώ η διχαστική και εμπρηστική ρητορική των ηγετών της Σερβικής Δημοκρατίας συνέβαλε στην αύξηση των πολιτικών και εθνοτικών εντάσεων σε ολόκληρη τη χώρα.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Β-Ε περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία κρατουμένων από την αστυνομία- σκληρές και απειλητικές για τη ζωή συνθήκες κράτησης- σοβαρά προβλήματα με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης- σοβαρούς περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων, και την υιοθέτηση του νόμου που ποινικοποιεί τη δυσφήμιση- ουσιαστική παρέμβαση στην ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι και την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι- σοβαρούς και παράλογους περιορισμούς στην πολιτική συμμετοχή των υποψηφίων μειονοτήτων, σοβαρή κυβερνητική διαφθορά- εκτεταμένη βία με βάση το φύλο, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής και σεξουαλικής βίας, της βίας κατά των παιδιών και των πρόωρων και αναγκαστικών γάμων στον πληθυσμό των Ρομά- εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο μέλη εθνοτικών ομάδων- εγκλήματα με θρησκευτικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων, παρενοχλήσεων και εκφοβισμού με στόχο διάφορες θρησκευτικές ομάδες- εγκλήματα με κίνητρο τον αντισημιτισμό- και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Σύμφωνα με την έκθεση η κυβέρνηση δεν έλαβε αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στη Βόρεια Μακεδονία δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για: σοβαρούς περιορισμούς της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων- σοβαρή διαφθορά της κυβέρνησης- και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία και απειλές βίας με στόχο άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Σε ότι αφορά την αντίδραση της κυβέρνησης, αυτή έλαβε περιορισμένα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ούτε στη Βουλγαρία υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια του έτους.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία από την κυβέρνηση ή εκ μέρους της κυβέρνησης, σοβαρά προβλήματα με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, σοβαρή διαφθορά της κυβέρνησης, εγκλήματα, βία ή απειλές βίας με κίνητρο τον αντισημιτισμό και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Η κυβέρνηση έλαβε μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που μπορεί να διέπραξαν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά οι ενέργειες αυτές ήταν συχνά ανεπαρκείς και η ατιμωρησία συνεχίζει να αποτελεί πρόβλημα.
Η έκθεση του State Department εξετάζει επίσης την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κοσσυφοπέδιο και σημειώνει ότι δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές κατά το προηγούμενο έτος.
Η έκθεση ξεχωρίζει ως ιδιαίτερα σημαντικά ζητήματα την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά των δημοσιογράφων, τη διαφθορά της κυβέρνησης, τη βία λόγω φύλου και τα εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας κατά των εθνοτικών μειονοτήτων και άλλων περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.
Μέχρι τον περασμένο Σεπτέμβριο, η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου είχε αναφέρει επτά περιπτώσεις «υποκίνησης σε μίσος και εθνοτικό διχασμό». Εκπρόσωποι των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου και της κοινωνίας των πολιτών έχουν διαμαρτυρηθεί για αυθαίρετες, όπως λένε, αποφάσεις και για την εφαρμογή του νόμου περί ιθαγένειας και αστικής κατάστασης από την κυβέρνηση.
Σημειώνεται ότι η σερβική κυβέρνηση συνεχίζει να συνεργάζεται με «παράνομες παράλληλες κυβερνητικές δομές στη σφαίρα του σερβικού πληθυσμού στο Κοσσυφοπέδιο».
Δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κροατία κατά τη διάρκεια του έτους, ούτε υπήρξαν αξιόπιστες αναφορές για σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η κυβέρνηση έλαβε αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία ή στην κατεχόμενη περιοχή που διοικείται από Τουρκοκύπριους κατά τη διάρκεια του έτους, σύμφωνα με την έκθεση του State Department.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για ουσιαστική παρέμβαση στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι μη κυβερνητικών οργανώσεων, επαναπροώθηση αιτούντων άσυλο σε χώρα όπου θα αντιμετώπιζαν βασανιστήρια ή διώξεις και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο μέλη εθνικών ή εθνοτικών μειονοτικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των αλλοδαπών αιτούντων άσυλο.
Η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας έλαβε μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αν και υπήρχαν περιορισμένες περιπτώσεις ατιμωρησίας.
Σε ότι αφορά την κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου που διοικείται από Τουρκοκύπριους, τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν, αυθαίρετες ή παράνομες παρεμβάσεις στην ιδιωτική ζωή- σοβαροί περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της βίας ή των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων και της επιβολής ή της απειλής επιβολής νόμων περί ποινικής δυσφήμισης για τον περιορισμό της έκφρασης. Επίσης ουσιαστικές παρεμβάσεις στην ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι και στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, συμπεριλαμβανομένων των μη κυβερνητικών οργανώσεων, περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησης και διαμονής εντός της επικράτειας ενός «κράτους» και στο δικαίωμα να εγκαταλείψουν την περιοχή που διοικείται από Τουρκοκύπριους. Επίσης σημειώνεται ότι στα κατεχόμενα γίνεται επαναπροώθηση προσφύγων ή αιτούντων άσυλο σε χώρα όπου θα αντιμετώπιζαν βασανιστήρια ή διώξεις, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών βλαβών. Επίσης σοβαρή «κυβερνητική» διαφθορά, εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο μέλη εθνικών ή εθνοτικών μειονοτικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των αλλοδαπών αιτούντων άσυλο και εμπορία ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης της καταναγκαστικής εργασίας.
Οι «αρχές» στην κατεχόμενη περιοχή που διοικείται από Τουρκοκύπριους έλαβαν περιορισμένα αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία «αξιωματούχων» που μπορεί να έχουν διαπράξει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υπήρχαν, ωστόσο, ενδείξεις για εκτεταμένη ατιμωρησία.
Η έκθεση εφιστά την προσοχή σε σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μαυροβούνιο. Η έκθεση αναφέρεται σε έγγραφα βίας και σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας για τα οποία ευθύνονται κυβερνητικοί αξιωματούχοι. Επισημαίνει σοβαρά προβλήματα στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, σοβαρούς περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων απειλών βίας κατά δημοσιογράφων, σοβαρή διαφθορά στην κυβέρνηση, σεξουαλική βία, εμπορία ανθρώπων κ.λπ.
Η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου έχει λάβει περιορισμένα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, αναφέρει η έκθεση.
Προστίθεται ότι η κυβέρνηση δεν έχει σεβαστεί την ανεξαρτησία και την αμεροληψία της δικαιοσύνης, παρόλο που προβλέπεται στο σύνταγμα και τους νόμους της χώρας.
Στη Ρουμανία τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία από την κυβέρνηση ή εκ μέρους της κυβέρνησης και σοβαρή διαφθορά της κυβέρνησης.
Η κυβέρνηση έλαβε αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που μπορεί να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις οι κυβερνητικές ενέργειες ήταν ανεπαρκείς και η ατιμωρησία αποτελούσε πρόβλημα.
Υπάρχουν αξιοσημείωτα προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σερβία ενώ επισημαίνει σοβαρά προβλήματα με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης και των μέσων ενημέρωσης. Η διαφθορά στην κυβέρνηση, η εμπορία ανθρώπων και εγκλήματα όπως η βία ή οι απειλές κατά των μελών της κοινότητας ΛΟΑΤ+ επισημαίνονται επίσης ως προβλήματα.
Η σερβική κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα για τον εντοπισμό, τη διερεύνηση, τη δίωξη και την καταδίκη αξιωματούχων που φέρονται να έχουν παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα σε διάφορα επίπεδα της κυβέρνησης μετά από δημόσιες καταγγελίες για καταχρήσεις. Σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές, πολυάριθμες περιπτώσεις διαφθοράς, κοινωνικής και οικογενειακής βίας, επιθέσεων κατά της κοινωνίας των πολιτών και άλλων καταχρήσεων δεν έχουν καταγγελθεί και δεν έχουν τιμωρηθεί.
Στα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Σλοβενία περιλαμβάνονταν αξιόπιστες αναφορές εγκλημάτων που περιλάμβαναν βία ή απειλές βίας με στόχο ατόμων που ανήκουν στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα.
Η κυβέρνηση έλαβε αξιόπιστα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι περιορισμοί στις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης πριν από τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές του Μαΐου ήταν μια σημαντική εξέλιξη κατά τη διάρκεια του έτους που επηρέασε αρνητικά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη ανέφεραν ότι οι πολίτες μπόρεσαν να εκφράσουν το δικαίωμά τους να ψηφίσουν ελεύθερα μεταξύ γνήσιων πολιτικών εναλλακτικών λύσεων, αλλά εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με τη μεροληψία των μέσων ενημέρωσης και τους περιορισμούς στις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης, οι οποίοι δημιούργησαν άνισους όρους ανταγωνισμού και συνέβαλαν σε αθέμιτο πλεονέκτημα για τον κατεστημένο.
Τα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλάμβαναν αξιόπιστες αναφορές για βασανιστήρια ή σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία από την κυβέρνηση ή εκ μέρους της κυβέρνησης, αυθαίρετη σύλληψη ή κράτηση, σοβαρά προβλήματα με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, πολιτικοί κρατούμενοι ή κρατούμενες, διεθνής καταστολή κατά ατόμων σε άλλη χώρα, σοβαροί περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των απειλών βίας κατά δημοσιογράφων, αδικαιολόγητες συλλήψεις ή διώξεις δημοσιογράφων, λογοκρισία ή επιβολή ή απειλή επιβολής νόμων περί ποινικής δυσφήμισης για τον περιορισμό της έκφρασης. Επίσης σοβαροί περιορισμοί στην ελευθερία του διαδικτύου, ουσιαστική παρέμβαση στην ελευθερία του ειρηνικού συνέρχεσθαι και στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, συμπεριλαμβανομένων υπερβολικά περιοριστικών νόμων σχετικά με την οργάνωση, τη χρηματοδότηση ή τη λειτουργία μη κυβερνητικών οργανώσεων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησης και διαμονής στο έδαφος ενός κράτους και στο δικαίωμα να εγκαταλείπει τη χώρα. Επίσης η επαναπροώθηση προσφύγων σε χώρα όπου θα αντιμετωπίσουν βασανιστήρια ή διώξεις, συμπεριλαμβανομένων σοβαρών βλαβών όπως απειλή για τη ζωή ή την ελευθερία ή άλλη κακομεταχείριση που θα συνιστούσε ξεχωριστή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σοβαροί κυβερνητικοί περιορισμοί ή παρενόχληση εγχώριων και διεθνών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκτεταμένη βία με βάση το φύλο, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής ή συντροφικής βίας, της σεξουαλικής βίας, της βίας στο χώρο εργασίας, του παιδικού, πρόωρου και αναγκαστικού γάμου, του ακρωτηριασμού/κοπής των γυναικείων γεννητικών οργάνων, της γυναικοκτονίας και άλλων μορφών τέτοιας βίας- εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο μέλη εθνικών/φυλετικών/εθνοτικών ομάδων, όπως οι πρόσφυγες και οι κουρδικές μειονότητες- και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Η κυβέρνηση έλαβε περιορισμένα μέτρα για τον εντοπισμό και την τιμωρία ορισμένων αξιωματούχων που ενδέχεται να έχουν διαπράξει παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην έκθεση επίσης αναφέρεται ότι οι συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και της τρομοκρατικής οργάνωσης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και των θυγατρικών της συνεχίστηκαν και είχαν ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό ή τον θάνατο των δυνάμεων ασφαλείας, τρομοκρατών και αμάχων. Η κυβέρνηση δεν δημοσιοποίησε πληροφορίες σχετικά με τις προσπάθειες για τη διερεύνηση ή τη δίωξη του προσωπικού για άδικους ή ακούσιους θανάτους αμάχων που συνδέονται με αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις.
